Những điều cần biết về bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là một bệnh về mắt xảy ra khi có thanh dịch của võng mạc mắt nhận cảm thần kinh bị bong ra bởi nguyên nhân mạng mạch mắt có dịch rò rỉ qua các biểu mô sắc tố của võng mạc. Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thường có diễn biến trong một thời gian và có thể tự khỏi sau khoảng thời gian chừng 4 đến 6 tháng. Sau đây mời các bạn hãy cùng Paris Miki tìm hiểu một số thông tin về bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch.
1. Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là gì ?
Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh thường hay xảy ra khi có thanh dịch của võng mạc nhận cảm thần kinh bị bong ra do có dịch rò rỉ từ mạng mạch qua những biểu mô sắc tố võng mạc. Một số nguyên nhân do rò biểu mô sắc tố võng mạc khác như tân sinh mạng mạch, viêm hoặc các khối u cần được chẩn đoán. Bệnh thường được phân thành 2 biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thường gây ra bởi một hoặc nhiều sự rò rỉ cô lập rời rạc ở mức độ biểu mô sắc tố võng mạc. Bệnh này có thể xảy ra cùng với các rối loạn chức năng biểu mô các sắc tố lan tỏa (ví dụ như bệnh biểu mô sắc tố võng mạc lan tỏa, bệnh hắc võng mạch mạc trung tâm thanh dịch mãn tính, biểu mô sắc tố võng mạc mất bù) và đặc trưng bởi sự tách rời võng mạc nhận cảm thần kinh nằm ở vùng teo biểu mô sắc tố võng mạc và lốm đốm sắc tố. Các bác sĩ chuyên khoa có thể quan sát một hoặc nhiều điểm rò rỉ nhỏ ở trên chụp mạch máu huỳnh quang.
Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là một bệnh lý được biết đến từ lâu với nhiều tên gọi rất khác nhau như: viêm võng mạc trung tâm, viêm võng mạc trung tâm tái phát, viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch, bong võng mạc dẹt nguyên phát ở vùng hoàng điểm. Do bệnh gây ảnh hưởng cả vùng hắc mạc và võng mạc nên thuật ngữ bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch được sử dụng phổ biến hơn cả.
Bệnh hắc võng mạc trung tâm đặc trưng khi võng mạc bị tích tụ một bọng thanh dịch ngay vùng trung tâm ngay dưới lớp võng mạc và gây ảnh hưởng tới chức năng nhìn của người bệnh. Bệnh hắc võng mạc trung tâm thường xảy ra ở một mắt và có tính chất tái phát cao.
Biểu hiện của mắt khi bị hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (Nguồn internet)
2. Những nguyên nhân nào gây ra bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch?
Nguyên nhân gây ra bệnh này thường là do những bệnh nhân có nồng độ corticosteroid nội sinh cao cũng như ở bệnh nhân tăng cortisol do điều trị mắt hoặc một số bệnh khác.
Đây chỉ là bệnh màng mạch ‘viêm’ và chưa được chứng minh là có liên quan tới bệnh nhiễm trùng do glucocorticoid hay không. Mỏng hố thị giác, phù hoàng điểm mạn tính và tổn thương những lớp tiếp nhận ánh sáng hố thị giác là một số nguyên nhân chính gây mất thị lực của bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch.
Các giả thuyết trước đây thường hay cho rằng nguyên nhân gây bệnh và vận chuyển ion bất thường qua lớp biểu mô sắc tố võng mạc và bệnh lý khu trú của mạch máu hắc mạc.
Gần đây khi hình ảnh chụp mạch huỳnh quang với Indocyanine Green (ICG) đã cho thấy sự tổn thương của lớp mao mạch hắc mạc, gây rối loạn chức năng của lớp biểu mô và sắc tố võng mạc.
Những người thường hay có trạng thái thần kinh căng thẳng, cao huyết áp hay bị bệnh. Bệnh còn được cho là có liên quan đến sự tăng nồng độ cortisol và epinephrine trong máu, tác động đến cơ chế tự điều hoà của mao mạch hắc mạc.
Người có trạng thái thần kinh căng thẳng, cao huyết áp nguy cơ bị rất cao ( Nguồn internet)
Các nghiên cứu gần đây còn cho ta thấy có sự liên quan giữa bệnh này và tình trạng nhiễm Helicobacter pylori.
Bệnh do dịch dò từ mao mạch hắc mạc xuyên qua lớp biểu mô sắc tố võng mạc và gây bong thanh dịch của lớp võng mạc thần kinh.
3. Những triệu chứng bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
Triệu chứng chủ quan
Bệnh nhân sẽ nhìn mờ, không hoàn toàn giống nhau, thị lực thường giảm còn 5/10 tới 6/10 nếu bệnh tái phát nhiều lần, thị lực có thể chỉ còn 1/10 đến 2/10. Bệnh nhân nhìn vật thấy biến dạng, méo và cong các vật thể. Nhìn vật phần nhiều ở xa sẽ nhỏ.
Đôi khi nhìn màu sắc thấy thay đổi nhiều nhất là màu nhạt, màu sáng và vàng.
Xuất hiện ám điểm trung tâm hay bán trung tâm tương đối, điều này có thể phát hiện ở bảng ô vuông Amsler. Bệnh nhân thỉnh thoảng có đôi khi đau đầu , đau nhức mắt.
Bệnh nhân có dấu hiệu nhìn mờ và đau nhức mắt ( Nguồn internet)
Triệu chứng khách quan
Khám đáy mắt thường phát hiện thấy hoàng điểm sẫm màu, giảm hay mất ánh sáng phía trung tâm. Vùng tổn hại lồi cao bờ phản sáng có khi ngay cả vòng tròn, hay chỉ là một phần của vòng tròn, có thể phát hiện chất lắng cặn thường sau 4 tuần khi bị bệnh, màu sắc vàng, nhỏ tròn như đầu kim, rải rác ở vùng tổn hại, những chấm này không đúc nhập lại và tồn tại kéo dài nhiều tháng trời và tiêu rất chậm.
Khám bằng sinh hiển vi ta sẽ thấy thời gian đầu võng mạc chia ra làm hai phần
Phần trong có mạch máu trong suốt hay lồi về phía buồng dịch kính.
Phần ngoài là lớp biểu mô sắc tố và giữa là dịch đọng ở dưới võng mạc
– Chất lắng cặn thường xuất hiện sau khoảng 3-4 tuần.
– Việc phát hiện bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch chủ yếu dựa vào chụp mạch huỳnh quang: chụp mạch huỳnh quang là một khám nghiệm cơ bản nhất, nó cho phép chúng ta hiểu được sinh bệnh học của bệnh này. Hình ảnh huỳnh quang thể hiện bởi sự xuất hiện của một chấm rò rỉ từ mao mạch hắc mạc qua màng Bruch, qua lớp biểu mô sắc tố. Có nhiều hình thái rò huỳnh quang: hình chấm là gặp đa số, ngoài ra có thể gặp hình lông chim, hình dù.
Chụp mạch huỳnh quang để phát hiện bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (Nguồn internet)
4. Chẩn đoán và điều trị bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
Hầu hết các trường hợp bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thường tự khỏi trong một hoặc vài tháng mà không cần bất kỳ phương pháp điều trị nào. Trong thời gian này, bác sĩ chuyên khoa sẽ theo dõi mắt của bạn để xem liệu dịch có đang được tái hấp thu không.
Nếu bị mất thị lực rất trầm trọng hoặc rò rỉ nghiêm trọng hoặc không đi xa được, bạn có thể được điều trị hắc võng mạc trung tâm thanh dịch bằng điều trị bằng laser hoặc liệu pháp quang động để bịt chỗ rò rỉ và phục hồi thị lực.
Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thị lực và gây khó khăn trong quá trình sinh hoạt thường ngày . Để phòng ngừa và hạn chế ảnh hưởng của hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thì những biện pháp phòng tránh là yếu tố quan trọng. Trong đó khi ra ngoài nắng chúng ta nên đeo kính râm nhằm hạn chế ảnh hưởng tới mắt. Nếu bạn đang băn khoăn chưa biết địa chỉ nào thì hãy tới https://www.paris-miki.vn/kinh-ram để lựa chọn cho mình những cặp kính râm phù hợp cho mình nhé!
Hầu hết mọi người bị bệnh có thể lấy lại thị lực tốt ngay cả khi không được điều trị. Tuy nhiên, thị lực có thể không được tốt như trước nữa khi tình trạng này xuất hiện. Khoảng một nửa số bệnh nhân bị bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch sẽ tái phát lại. Điều quan trọng là phải được bác sĩ theo dõi và khám thường xuyên, kỹ lưỡng kể từ khi tích tụ dịch lâu dài có thể dẫn đến tình trạng mất thị lực vĩnh viễn.
Nếu bệnh này kéo dài và bị tái phát nhiều lần, các bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh chụp mạch huỳnh quang để tìm ra điểm rò. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng laser quang đông võng mạc để đốt điểm rò rỉ nhằm rút dịch ra ngoài giúp cho cải thiện thị lực. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hiệu quả nếu điểm rò nằm ở phía ngoài vùng vô mạch hoàng điểm.
Sử dụng liệu pháp quang động để bịt chỗ rò rỉ và phục hồi thị lực ( Nguồn internet)
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể áp dụng phương pháp laser vi sung ở những người mới mắc bệnh. Đây là một phương pháp rất mới và chưa phổ biến ở nhiều nơi.
Ngoài ra, người bệnh phải chú ý nghỉ ngơi thật nhiều và tránh những yếu tố nhiều nguy cơ như thuốc lá, rượu bia, mất ngủ, căng thẳng thần kinh để làm giảm tình trạng bệnh. Hơn nữa, các bạn cũng không cần phải quá lo lắng bởi vì hắc võng mạc trung tâm là bệnh lành tính và hầu như chỉ cần sử dụng thuốc là có thể khỏi được.
Trên đây là những chia sẻ của Paris Miki những điều cần biết về bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch. Qua bài viết này hy vọng các bạn có thêm những thông tin hữu ích về căn bệnh này và có những biện pháp chăm sóc và bảo vệ mắt tốt hơn để phòng tránh một số vấn đề xảy ra với đôi mắt. Hãy luôn theo dõi và ủng hộ Paris Miki các bạn nhé!